Mệt mỏi kéo dài: Dấu hiệu cảnh báo ung thư gan bạn không thể bỏ qua
17:33 - 20/09/2025
Mệt mỏi kéo dài có thể là dấu hiệu ung thư gan nguy hiểm. Tìm hiểu triệu chứng, nguyên nhân và cách phòng ngừa ung thư gan ngay hôm nay.
Ung thư gan là một trong những bệnh ung thư phổ biến và có tỷ lệ tử vong cao nhất hiện nay. Tại Việt Nam, ung thư gan luôn nằm trong nhóm 3 loại ung thư có số ca mắc mới cao hàng đầu. Điều đáng lo ngại là các triệu chứng của bệnh thường mờ nhạt, dễ nhầm lẫn với những rối loạn sức khỏe thông thường. Một trong những dấu hiệu điển hình nhưng dễ bị bỏ qua chính là tình trạng mệt mỏi kéo dài.
Vậy mệt mỏi liên tục có liên quan gì đến ung thư gan? Làm sao để nhận biết sớm và phòng ngừa căn bệnh nguy hiểm này? Bài viết dưới đây sẽ phân tích một cách khoa học, dễ hiểu, giúp bạn có cái nhìn rõ ràng hơn về mối liên hệ giữa mệt mỏi và ung thư gan.
1. Ung thư gan là gì?
Ung thư gan là tình trạng các tế bào gan phát triển bất thường, mất kiểm soát, hình thành khối u ác tính. Bệnh có thể xuất phát trực tiếp từ gan (ung thư gan nguyên phát) hoặc từ cơ quan khác di căn đến (ung thư gan thứ phát). Trong đó, loại phổ biến nhất là ung thư biểu mô tế bào gan (Hepatocellular carcinoma – HCC).
Gan là cơ quan quan trọng, đảm nhiệm hơn 500 chức năng khác nhau như: chuyển hóa dinh dưỡng, lọc độc tố, sản xuất dịch mật hỗ trợ tiêu hóa chất béo, dự trữ vitamin và khoáng chất… Khi tế bào gan bị tổn thương hoặc biến đổi thành ác tính, toàn bộ hệ thống chuyển hóa của cơ thể sẽ bị ảnh hưởng, kéo theo nhiều rối loạn sức khỏe.
2. Vì sao mệt mỏi kéo dài có thể là dấu hiệu cảnh báo ung thư gan?
Mệt mỏi là triệu chứng phổ biến trong nhiều bệnh lý, từ cảm cúm, thiếu máu, rối loạn giấc ngủ đến bệnh mãn tính. Tuy nhiên, nếu tình trạng mệt mỏi kéo dài, không rõ nguyên nhân, nghỉ ngơi không cải thiện thì cần đặc biệt lưu ý.
Ở bệnh nhân ung thư gan, mệt mỏi xuất hiện do nhiều cơ chế:
Gan suy giảm chức năng
Khi gan không còn hoạt động hiệu quả, khả năng lọc độc tố kém đi. Các chất thải tích tụ trong máu gây ra cảm giác uể oải, nặng nề.
Rối loạn chuyển hóa năng lượng
Gan là “nhà máy năng lượng” của cơ thể. Khi tế bào gan bị hủy hoại, quá trình chuyển hóa đường, chất béo, protein rối loạn, dẫn đến thiếu hụt năng lượng, khiến người bệnh luôn cảm thấy kiệt sức.
Thiếu máu do bệnh lý gan
Người bệnh ung thư gan thường gặp tình trạng chảy máu tiêu hóa, giảm sản xuất protein vận chuyển sắt, gây thiếu máu mạn tính. Thiếu máu là nguyên nhân quan trọng dẫn đến mệt mỏi dai dẳng.
Ảnh hưởng từ hệ miễn dịch
Sự phát triển của tế bào ung thư kích hoạt hệ miễn dịch, giải phóng nhiều cytokine (chất trung gian gây viêm). Các chất này tác động lên hệ thần kinh, gây cảm giác mệt mỏi kéo dài.
3. Các dấu hiệu đi kèm mệt mỏi kéo dài cảnh báo ung thư gan
Không phải ai mệt mỏi cũng mắc ung thư gan. Tuy nhiên, nếu mệt mỏi xuất hiện kèm theo một số biểu hiện sau, bạn cần đi khám ngay:
1. Sụt cân không rõ nguyên nhân
Giảm cân đột ngột, dù vẫn ăn uống bình thường, là dấu hiệu bất thường. Nguyên nhân do tế bào ung thư “tiêu thụ” nhiều năng lượng, cộng với gan suy giảm chức năng chuyển hóa, khiến cơ thể mất cân nhanh chóng.
2. Chán ăn, đầy bụng, buồn nôn
Ung thư gan làm giảm tiết mật, rối loạn tiêu hóa, gây cảm giác chán ăn, ăn ít, dễ đầy bụng, khó tiêu. Đây là lý do nhiều bệnh nhân bị suy dinh dưỡng nặng.
3. Vàng da, vàng mắt
Đây là biểu hiện đặc trưng khi gan không đào thải được bilirubin. Vàng da kèm nước tiểu sẫm màu, phân bạc màu là dấu hiệu rất đáng lưu ý.
4. Đau tức hạ sườn phải
Ung thư gan tiến triển khiến gan to ra, chèn ép bao gan, gây cảm giác đau âm ỉ hoặc tức nặng dưới hạ sườn phải. Đau có thể lan lên vai phải hoặc sau lưng.
5. Xuất huyết bất thường
Chức năng đông máu bị rối loạn do gan hư hại, dẫn đến dễ chảy máu chân răng, chảy máu cam hoặc bầm tím dưới da.
6. Bụng to bất thường (cổ trướng)
Sự tích tụ dịch trong ổ bụng khiến bụng phình to, nặng nề, gây khó thở, đi lại khó khăn. Đây thường là dấu hiệu ở giai đoạn muộn của bệnh.
4. Các yếu tố nguy cơ dẫn đến ung thư gan
Không phải ai cũng có nguy cơ mắc ung thư gan, nhưng một số nhóm đối tượng cần đặc biệt cảnh giác:
Người mắc viêm gan B, viêm gan C mạn tính: Đây là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư gan tại Việt Nam.
Xơ gan: Do rượu bia, viêm gan virus hoặc gan nhiễm mỡ kéo dài.
Thói quen uống rượu bia nhiều năm: Rượu làm tế bào gan bị tổn thương, tái tạo liên tục, dễ đột biến ác tính.
Tiếp xúc với độc tố Aflatoxin: Có trong ngũ cốc, lạc, đậu mốc.
Tiền sử gia đình có người mắc ung thư gan.
Người thừa cân, béo phì, đái tháo đường type 2: Nguy cơ gan nhiễm mỡ không do rượu, tiến triển thành xơ gan rồi ung thư gan.
4. Chẩn đoán ung thư gan khi có dấu hiệu mệt mỏi kéo dài
Nếu bạn thấy mệt mỏi kéo dài kèm theo những triệu chứng kể trên, bác sĩ sẽ chỉ định một số phương pháp kiểm tra:
Xét nghiệm máu: Đặc biệt là định lượng AFP (Alpha-fetoprotein) – chất chỉ điểm khối u gan.
Siêu âm gan: Phát hiện khối u, gan to hoặc bất thường cấu trúc.
Chụp CT scan, MRI: Đánh giá chính xác vị trí, kích thước, mức độ lan rộng của khối u.
Sinh thiết gan: Lấy mẫu mô gan để xác định bản chất ác tính của khối u.
5. Điều trị ung thư gan hiện nay
Tùy vào giai đoạn bệnh, tình trạng sức khỏe và chức năng gan, bác sĩ có thể chỉ định:
Phẫu thuật cắt gan: Loại bỏ phần gan chứa khối u, áp dụng khi bệnh phát hiện sớm.
Ghép gan: Giải pháp triệt để trong một số trường hợp xơ gan nặng kèm ung thư.
Can thiệp tại chỗ: Tiêm cồn tuyệt đối vào khối u, đốt sóng cao tần, nút mạch hóa chất (TACE).
Điều trị toàn thân: Thuốc nhắm trúng đích, thuốc ức chế miễn dịch, hóa trị.
Điều trị hỗ trợ: Giảm đau, truyền dịch, nâng cao thể trạng.
Phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm, khả năng điều trị thành công cao hơn nhiều so với phát hiện muộn.
6. Phòng ngừa ung thư gan – bắt đầu từ lối sống hằng ngày
Để giảm nguy cơ ung thư gan, mỗi người cần chủ động:
Tiêm phòng viêm gan B từ sớm, đặc biệt cho trẻ sơ sinh.
Tầm soát định kỳ: Người trên 40 tuổi hoặc có nguy cơ cao nên siêu âm gan và xét nghiệm AFP 6 tháng/lần.
Hạn chế rượu bia và bỏ thuốc lá.
Ăn uống lành mạnh: Tránh đồ mốc, tăng rau xanh, hoa quả, hạn chế chất béo bão hòa.
Duy trì cân nặng hợp lý, tập thể dục đều đặn để phòng ngừa gan nhiễm mỡ.
Sử dụng thuốc an toàn: Không tự ý dùng thuốc, đặc biệt là thuốc nam không rõ nguồn gốc.
7. Khi nào cần đi khám ngay?
Bạn nên đến cơ sở y tế chuyên khoa gan mật hoặc ung bướu ngay nếu:
Mệt mỏi kéo dài trên 2 tuần, không cải thiện dù nghỉ ngơi.
Xuất hiện đồng thời vàng da, sụt cân, chán ăn.
Có tiền sử viêm gan B, C hoặc xơ gan.
Đau tức vùng hạ sườn phải kèm bụng to bất thường.
Việc thăm khám sớm giúp phát hiện bệnh ở giai đoạn đầu, tăng cơ hội điều trị thành công và kéo dài tuổi thọ.
Mệt mỏi kéo dài không chỉ là biểu hiện của stress hay thiếu ngủ, mà còn có thể là dấu hiệu cảnh báo ung thư gan. Khi cơ thể liên tục báo động bằng sự kiệt sức, đừng bỏ qua. Việc lắng nghe và kiểm tra sức khỏe định kỳ chính là chìa khóa để phát hiện sớm, nâng cao hiệu quả điều trị.
Ung thư gan là bệnh nguy hiểm, nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa và kiểm soát nếu chúng ta chủ động bảo vệ gan từ hôm nay.
